Bunkernummer
S6
Oud Bunkernummer
AW18
Lokatie
Wetteren
Toegankelijkheid
Niet meer van toepassing, werd gesloopt in 2006.
Aantal kamers

1 kamer en toegangssas

Aantal schietgaten
1
Type geschut
1 x MI
Bijhorende vuurrichting
Zuidoosten
Origineel kadastraal perceel waarop de bunker werd gebouwd:
  • Voor dit bunkertje niet van toepassing omdat hij werd gebouwd op staatseigendom, namelijk terrein dat eigendom was van de Belgische Spoorwegen.
Meer details over de originele eigenaars en de aktes behorende bij deze bunker:
  • De Belgische staat.
Huidige kadastrale perceelnummers van deze bunker:
  • Is heden gezien het originele domein van het bunkertje nog altijd deel uitmaakt van het talud van de spoorlijn Brussel Oostende, nog altijd staatseigendom in die zin dat het nog altijd eigendom is van de Belgische spoorwegen..
  • Mochten de bunkertjes er nu nog staan, zouden beide poten van de meest zuidoostelijke voetgangersbrug op het dak van de bunkers S5 en S6 gestaan hebben.

Vrij actueel kadasterplan. Zoals u ziet is er van de bunkertjes ook hier al geen sprake meer. Ze hebben er allicht zelfs nooit officieel op gestaan.

De ganse spoorbedding heeft omwille van reeds origineel staatseigendom geen apart kadasternummer.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden:
  • Ga vanaf de Oosterzelesteenweg de veldwegel in die loopt langs AV13.
  • Enkele tientallen meters verder heeft u een smal wegeltje dat de talud afgaat om beneden uit te komen bij de sporen.
  • Ga in de richting van de spoorwegbrug.
  • Dit bunkertje stond juist achter de brug met het schietgat richting Brussel aan de kant van het toegangspad.
Localisatie van de bunker op de bunkerlinie:
  • Het was één van de drie gebouwde bunkers voor de directe verdedeging van Gent. Het lag op de rechter kant van de spoorwegbrug, komende via de spoorlijn uit de richting Brussel.
  • Hij was parallel opgesteld met S5 (25 m) aan de andere kant van de brug.
  • Aan de zelfde kant van de spoorlijn stond iets meer achteruit AV13 (180 m).
  • Aan de overkant van de spoorweg stond nog A40 (75 m) op de terreinen van Mariagaard.
Structuur van het bunkertje:
  • Eén mitrailleurkamer en een sas.
  • De toegangsdeur zat aan de achterkant tegen de talud en was maar heel beperkt vrijgemaakt. Men moest reeds voor de brug mee achter de eerste boog gaan om zo het deurgat te kunnen bereiken.
Welke type wapens waren in de bunker opstelbaar + wat waren de schietsectoren:
  • Het bunkertje was origineel enkel uitgerust voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur. Hij werd na tactische oefeningen in 1938 net zoals S5 aangepast om ook een Browning FM30 mitrailleur te kunnen opstellen.
  • De schietsector van deze bunker was de spoorlijn komende uit de richting van Brussel. Hij is na tactische oefeningen in 1938 net zoals S6 aangepast om ook een FM30 Browning mitrailleur te kunnen opstellen.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje:

  • Het geheel was ommuurd met baksteen en had een plat dak.
  • De dakrand was uitgewerkt met een fraaie betonnen omranding.
  • Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
  • Het schietgat was gecamoufleerd als een vals raam en zat verborgen achter een gegalvaniseerd metalen luik.
  • Net zoals nog enkele bunkers op Kwatrecht en Melle had dit bunkertje een vrij smal schietgat, sterk vergelijkbaar met dit van de bunker D22 in de spoorwegviaduct te Kwatrecht.
  • Er was nog een vals raam op de rechter zijkant maar daar vindt men in het bestek geen verdere details over.
  • Doordat het bunkertje zeer dicht tegen de sporen stond, diende plaatselijk de aanwezige gracht gekanaliseerd te worden via betonnen buizen in de fundering van de bunker.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • Het globale uitzicht van het bunkertje was dit van een van twee intersectiegebouwtjes bij de spoorlijn Brussel Oostende ter hoogte van de spoorwegviaduct met de Oosterzelesteenweg. Intersectiegebouwtjes waren kleine spoorweggebouwtjes waarin permanent een spoorwegbediende aanwezig was die moest doorgeven dat de desbetreffende trein doorgekomen was. Daarna kon op de signalisatieborden in de grotere stations bijgehouden worden waar de treinen op de verschillende trajecten zich reeds bevonden. Wat wel niet zo realistisch was, was dat hier aan 1 brug twee van dergelijke structuurtjes zouden hebben gestaan.

Terreinschets zoals terug te vinden bij de bouwplannen. Links onderaan AW17 is de bunker S5. AW18 is bunkertje S6.

Aan de noordwestelijke kant van de bunkertjes de zeer kortbij liggende brugpijlers waar de bunkertjes bijna tegenaan gebouwd werden.

Het valt ook duidelijk op dat de beide grachten langs de spoorlijn beperkt werden wat omgelegd om onderdoor de bunkertjes gekanaliseerd verder te lopen.

De bunkertjes op zich lagen zo een 3,50 meter van de dichtstbijgelegen spoorwegrail verwijderd.

Doorsnede van de de beide bunkertjes voor de spoorwegbrug aan de Oosterzelesteenweg. S6 stond aan de rechter kant van de spoorlijn, komende van Brussel.

Origineel plannetje van deze afgebroken bunker. Wel merkwaardig is dat de toegangsdeur dieper in het sas zat en niet meteen aan de buitenkant. Bij dit bunkertje zat de toegang ook aan de kant van het spoorwegtalud, niet langs de spoorlijn.

Indien men het bunkertje wenste te bereiken aan zijn toegang, diende men letterlijk reeds door de bovenste boog van de brug door te gaan om deze te kunnen bereiken doordat het bunkertje vrij sterk omgeven was door struiken.

s6
Doorsnede AB horende bij bovenstaand grondplannetje. Er was dus origineel letterlijk een paadje gelaten in het talud om de toegang te bereiken. De ingang zat dus merkwaardig genoeg niet aan de kant van de spoorlijn. Ook hier werd de originele gracht overwelfd.
Doorsnede CD bij het zelfde grondplan.
Actuele toestand van deze bunker:
  • Niet echt meer van toepassing wegens gesloopt in 2006. Het bunkertje was voor zover ik mij herinner aan de toegang beperkt geopend toen ik het ooit eens eenmaal heb gezien. Er lag zelfs volgens mij een matras in. Het schietgat was volledig vrij.
Draagt de bunker nog sporen van de meidagen 40:
  • Niet vlot meer te verifiëren wegens gesloopt maar op oude foto's zie je er in elk geval bewijzen van. Zo zie je duidelijk zwaardere projectielinslagen in het betongedeelte aan de voorzijde van de bunker waar het baksteen metselwerk is weggeslagen. De bunker droeg dan ook wel met zekerheid treffers van projectielen afkomstig van de meidagen 40.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan dit bunkertje:
  • De bunkertjes S5 en S6 zouden net zoals B42, B43 en D19 bijkomend onder de betonnen funderingen gestut moeten geweest zijn op metalen damplanken. Ondankst dat beide bunkertjes S5 en S6 gesloopt zijn, zaten deze damplanken allicht zo diep dat ze zelfs bij de sloop nooit zo diep gegaan zijn om te slopen.
  • Omdat de bunkertjes zo kort tegen de spoorlijn stonden was er opnieuw geen plaats voor de gracht en diende deze aan beide zijdes overbrugd te worden. Dit is gebeurd via een buizensysteem onder de bunkers door (rechtdoor om geen extra obstakels voor het water te vormen dat via de grachten al liep). Om de onder de bunker doorlopende buisstructuur te kunnen reinigen zijn allicht voor de bunkers ooit iets grotere (en diepere) putten voorzien die zelfs nooit op de plannen hebben gestaan. De aanwezigheid van deze buizen onder de bunkers hebben allicht deels mee aan de basis gelegen van het feit dat deze bunkers werden gesloopt 2006.
  • In elk geval bestaat er ook documentatie over dit bunkertje waar er sprake is van een groter waterreservoir of bekken in de directe nabijheid van dit bunkertje om verstoppingen onder de bunker te voorkomen. Dit dient men allicht te koppelen aan de boogvorm die men nog kan zien op oudere foto's onder het schietgat (uitgewerkt in baksteen). Aan de bunker S6 zie je nog altijd dit groter reservoir voor de bunker onder een origineel gemetste boogvorm. Bij bunkertje S5 is deze boogvorm terug dichtgemetst en beperkt tot de grootte van de buis die onder de bunker doorliep.
  • Officieel zijn ze gesloopt voor de aanleg van een totaal nutteloze meest zuidoostelijke fietsersbrug langs de bestaande en totaal gerenoveerde boogbrug die de Oosterzelesteenweg over de spoorlijn leidt. Het belachelijke is dat deze 2e voetgangers- en fietsersbrug daar totaal niets ligt te doen want het fietspad die er overloopt begint eigenlijk maar na die brug. Al het originele fietsverkeer loopt namelijk ter hoogte van de school Mariagaard nog aan de kant van de school omdat het fietspad daar pas opnieuw bij de steenweg komt via de aparte fietsersbrug over de E40. Ook die fietsersbrug was al een planmatige blunder omdat men op de vliegende rotonde voer de E40 origineel het fietspad was vergeten bij het ontwerp. De nutteloze brug is gewoon een goede stok geweest om eindelijk van die twee vervelende bunkertjes onder de brug van af te komen.
  • De twee buizen onder de bunkers door zouden voor de spoorwegen een blok aan het been geweest zijn omdat ze zeer gevoelig waren voor verstoppingen. Daardoor dienden ten geregelden tijde deze buizen vrijgemaakt te worden om de sporen ter plaatse bij slecht weer niet te laten overstromen. Dit is een niet officiële reden waarom ze uiteindelijk allicht zijn verdwenen.
  • Het bijkomend bouwen van de 2 fietsersbruggen kwam daarbij perfect uit om van de bunkertjes van af te geraken, wat dan ook in 2006 een 4 tal jaar voorafgaand aan de aanleg van de 2 voetgangersbruggen zelf, voorafging.
  • Beide bunkertjes werden dan ook in 2006, vlak voor mijn eigen zoektocht naar Bruggenhoofd Gent startte, gesloopt. Dat is ook de reden dat ik de bunkertjes zelf ook maar 1 keer heb in levende lijve gezien en toen jammer genoeg zelf niet gefotografeerd. Het bunkertje S5 was toen volledig vrij maar rommelig aan de binnenzijde. Toen ik met mijn eigen zoektocht enkele maanden later nog eens langs kwam om alles eens in detail te fotograferen, waren ze beiden al op de funderingen na gesloopt. Alle fotootjes die ik dan ook van deze bunkertjes bezit zijn dan ook externe foto's die ik er her en der van heb kunnen vinden.
Kostprijsschatting van het toenmalige bunkertje:
  • Het bunkertje S6 zijn aandeel in het bouwproject A bedroeg origineel 45.436,72 Bef. Met inbegrip van wat gemeenschappelijke kosten zoals onder andere de niet individueel verdeelde beplantingen moet deze prijs allicht opgetrokken worden tot 45.465,47 Bef. Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 45.615,47 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
  • Het bunkertje is afgebroken begin 2006, kort voor mijn zoektocht begonnen is. Ik heb de bunkertjes zelf ooit wel één keer gezien. De foto's die ik heb van de bunkertjes zijn externe foto's die ik er heb van gevonden.
Algemene foto's uit de oude doos (voor 2006 - chronologisch)

Vooraanzicht op dit eveneens vrij intacte bunkertje. De foto dateert van rond 1995. Het beton draagt wel degelijk hier en daar wat projectielinslagen die allicht dan ook aan de oorsprong zullen liggen van het verdwenen zijn van dit gedeelte van de baksteencamouflage. Ook dit bunkertje had toch een vrij smal schietgat. Op deze foto zie onderaan toch een vrij ruime doorsteek voor het water onder de bunker door.

(Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)

Blik op linker zijkant en voorzijde uit dezelfde periode. Het toegangssas is in dit geval te zoeken tussen het struikgewas op het talud. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)
Vooraanzicht van ik vermoed rond het jaar 2000. Deze foto is terug te vinden in het boekje "Bruggehoofd Gent" van Erik Janssen.
Fraaie blik op de brug met aan de voet nog beide bunkertje. S5 stond links, S6 rechts. (Foto Collectie Infrabel)
Allicht van rond dezelfde periode. Vooraan S5, achteraan S6. (Foto Collectie Infrabel)
Beschrijvende foto's van het bunkertje
Volgende foto's zijn allen van de bunkertjes S5 en S6 onderaan de spoorwegviaduct. Ze dateren allicht van anno 2000. Deze toont beiden vanaf de Oosterzelestraat. Achteraan met het deurgat richting spoorlijn, bunkertje S5. Hier vooraan bunkertje S6. (Foto K. Vlaeminck)
Dit fotootje geeft nog een fraaie blik op het toch wel vrij sterk in het talud begroeide bunkertje. Toch wel erg dat hij ontsierd werd door een hakenkruis, net het symbool waar hij uiteindelijk werd tegen gebouwd... (Foto K. Vlaeminck)
Detail van deze zelfde zijkant. Wat wel wat raar is, is dat er zelfs niet echt een bruggetje of wat ook was achter de bunker door om de toegang te bereiken vanaf bunker S5 terwijl men toch verveeld zat met die doorlopende gracht. (Foto K. Vlaeminck)
De sloop van het bunkertje in 2006

Allicht een van de laatste foto's ooit van dit bunkertje gemaakt voor zijn sloop. Deze dateert namelijk van juist voor de sloping aanvatte.

Wat mij ook opviel is het kleine bankje achter het bunkertje in de gracht. Hopelijk was dit niet een origineel schuttersbankje uit de bunker want die heb ik tot op heden tot mij spijt nog nergens op de linie kunnen terugvinden.

(Foto Collectie Infrabel)

Beide bunkertjes werden gelijktijdig gesloopt. (Foto Collectie Infrabel)

Jammer hoe beide bunkertjes gelijktijdig opnieuw dienden te verdwijnen voor opnieuw een weinig zinnige reden. Het waren qua uitwendige kenmerken namelijk nog altijd 2 vrij intacte bunkertjes.

Beiden zouden echter niet zonder slag of stoot de geest geven. De brug zelf zou nog heel wat nieuwe schade oplopen door dit dagen lang zwaar schieten op de betonnen structuurtjes. (Foto Collectie Infrabel)

Het bunkertje werd in een eerste faze niet verder gesloopt dan wat op deze foto kunt zien. De ganse fundering en een groot gedeelte van de achterwand werd nog ongesloopt achtergelaten.

(Foto Collectie Infrabel)

Foto van zelfde fotoreeks met op de achtergrond een blik op de brug. Ook deze kreeg het door de sloop van de bunkertjes zeer zwaar te verduren en leed bijkomende zware schade.

(Foto Collectie Infrabel)

Situatie na de sloop

Het bunkertje zou nog enkele jaren als volgt zichtbaar blijven nabij de brug. Dit is ook de wijze waarop ikzelf bij de start van mijn zoektocht naar de bunkers van Bruggenhoofd Gent dit bunkertje in het groot verlof van 2006 terugvond.

Ook de brug zelf telde wel wat niet zo zinnige graffiti na het verwijderen van de bunker.

Het zou nog duren tot in 2012 vooralleer ook de laatste restanten van de funderingen van beide bunkers zouden worden verwijderd. Er zou dan voor beide bunkers nog meerdere dagen bijkomend gesloopt dienen te worden.

Dat de bijkomende slopingen geen goed deden aan de brug mag duidelijk zijn aan deze foto die toont hoe zwaar verweerd het baksteen was. De baksteen viel er massaal af en de brug stond overal gebarsten en gescheurd. Deze situatie was na de slopingswerken van deze beide bunkertjes die amper enkele meters van de brug stonden, sterk verslechterd.

Uitwerken van de funderingsputten van de palen van de nieuw op te richten brug. We zijn ondertussen half maart 2012.
Het optrekken van de peilers een week later.
Eind juni 2012 was de situatie de volgende. Ook was men ondertussen begonnen met het behandelen van de ganse oude boogbrug met spuitbeton.
Dit is de nieuwe en nog altijd huidige situatie zoals gefotografeerd in mei 2013. Opnieuw 2 fraaie bunkertjes minder. Beide voor goed uit het straatbeeld verdwenen om plaats te maken voor één van twee, en in dit geval een totaal nutteloze tweede, voetgangers- en fietsersbrug.
 
Vorige (S5)
Vorige (S5)
Volgende (S8)
Volgende (S8)